Menu

Warszawa (Cytadela Aleksandrowska)

Projekt umocnień w Warszawie opracował w 1832 r. inżynier Jan Dehn.
Zaprojektował on na Saskiej Kępie dużą trzykondygnacyjną działobitnię (basztę
Montalemberta). Projekt ten nie doczekał się jednak realizacji. Zrealizowano
natomiast w rekordowym tempie drugi projekt Dehna - cytadelę na wysokim lewym
brzegu Wisły górującym nad miastem i rzeką.

Cytadela Warszawska powstała dla celów obronnych, ale była także symbolem
władzy i siły carskiej Rosji. Garnizon w Warszawie miał za zadanie strzec
zdobytych terenów i zapobiegać ewentualnym buntom miejscowej ludności. A tego że
bunty takie mogą się powtórzyć dowiodło Powstanie Kościuszkowskie, a później
Listopadowe. Stało się więc konieczne wybudowanie w Warszawie twierdzy, która
mogłaby być punktem oporu dla wojska mającego strzec stolicy Królestwa.

Cytadela Warszawska, a właściwie Aleksandrowska, powstała na terenach
dzielnicy położonej na terenach pochodzącego z XVI w. Folwarku Fawory oraz
pochodzącego z XVII w. Konwiktu Pijarów. Dzielnica ta nazwana została Żoliborzem
(z francuskiego Joli Bord - Piękny Brzeg) z uwagi na mieszczące się tam
przepiękne ogrody. Decyzję o budowie Cytadeli w miejscu zajmowanym przez koszary
Aleksandrowskie (wcześniej Gwardii Pieszej Koronnej), osobiście podjął car
Mikołaj I w dniu 13 marca 1832 r.

W trakcie działań wojennych Cytadela Warszawska została dość znacznie
zniszczona. Nie przetrwała żadna z kaponier. Dziś duża część zachowanych
obiektów wykorzystywana jest przez Wojsko Polskie. Mieści się tu Dowództwo Wojsk
Lądowych i Sztab WOW.