Menu

Olsztyn

Olsztyński zamek koło Częstochowy powstał z inicjatywy Kazimierza Wielkiego,
zapewne w miejscu wcześniejszej strażnicy. Był on jednym z największych,
najważniejszych i najbardziej warownych ogniw w systemie obrony pogranicza
polskiego od strony Śląska. Najstarsza część zamku stanęła w najwyższej,
skalistej części wzgórza. W miejscu gdzie zbocze było łagodniesze dostęp
zabezpieczono za pomocą cylindrycznej wieży; w jej pobliżu znajdowała się
zapewne brama prowadząca na dziedziniec zamku górnego.

Warownię wielokrotnie rozbudowywano i przebudowywano - między innymi w XV w.,
za czasów starosty Jana Odrowąża ze Szczekocin, a następnie Mikołaja z
Przeborowa oraz w XVI w., w duchu renesansu, gdy starostami byli kolejno Mikołaj
Szydłowiecki oraz Ocieski. W tym czasie budowla składała się z trzech zamków:
górnego, średniego i dolnego oraz z dwóch przedzamczy. Budynki zamkowe były
postawione na kilku poziomach dostosowując się do kształtu wzgórza i łączyły się
z całym systemem wydrążonych w skale piwnic i schodków oraz naturalnych pieczar.
Od tych ostatnich powstała zapewne nazwa zamku, gdyż słowo "Olsztyn" powstało z
przekształcenia niemieckiego "Hohlstein", czyli "wydrążona skała".

W 1370 r. Ludwik Węgierski oddał zamek w lenno swemu stronnikowi,
Władysławowi Opolczykowi. Ponieważ ten prowadził wrogą Polsce politykę Władysław
Jagiełło interweniował i w 1391 r. po tygodniowym oblężeniu zdobył warownię. W
1587 r. pod murami pojawiły się wojska arcyksięcia Maksymiliana Habsburga,
pretendenta do polskiej korony. Załoga zamku pod dowództwem Kacpra Karlińskiego
nie zlękła się jednak najeźdźców i zamek nie został zdobyty. Warownię jednak
zdobyły i zniszczyły w czasie "potopu" wojska szwedzkie. Odtąd powoli chyliła
się ku upadkowi, zaś wietrzenie skał i związane z tym osuwanie sie murów jeszcze
bardziej pogłębiały stan zniszczenia. W latach 1722-1726 znaczne partie zamku
rozebrano, a materiał został użyty do wzniesienia pobliskiego kościoła.